БІЛІМДІ АҚПАРАТТАНДЫРУ

ИННОВАЦИЯЛЫҚ ХАБАРДАР УНИВЕРСИТЕТТІҢ

ЖҰМЫС ІСТЕУ ЖАҒДАЙЫ РЕТІНДЕ

 

М. Мукатаева – С. Торайғыров атындағы ПМУ магистранты,

Н. Пфейфер - С. Торайғыров атындағы ПМУ оқу ісі жөніндегі проректоры, педагогикалық ғылымдардың докторы, профессор

 

Университеттi ақпараттандыруға арналған болашақ жұмыс жоспары 30.12.2008 жылы қабылданды. 2008-2011 жылдары нысаналы жұмыс барысында алынған тәжірибе және осы кезеңде қол жеткiзген нәтижелер 2012-2015 жылдар кезеңіне университетті ары қарай ақпараттандыруы бойынша қажеттi әрекет көрінісін көрсететін Тұжырымдаманы қалыптастыруға мүмкiндiк бердi

         С. Торайғыров атындағы ПМУ-дың ақпараттандыру Тұжырымдамасы келесi нормативтiк - заң шығарушы негiзге арқа сүйейдi:

         1. «Білім туралы» Заңы.

         2. «Ақпараттандыру туралы» Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 11 қаңтардағы Заңы.

         3. Қазақстан Республикасы Елбасының 2010 жылғы 7 желтоқсандағы жарлығымен бекітілген 2011-2020 жылдарға деген № 1118 Қазақстан Республикасының Бiлiм дамуының мемлекеттiк бағдарламасы.

         4. 2020 жылға дейінгі Қазақстан Республикасының Бiлiм беру жүйесін ақпараттандыру стратегиясы. 2008 жылдың 18 желтоқсанындағы жобасы.

         5. ҚР бiртұтас ақпараттық кеңiстiгінің тұжырымдамасы (1998 ж. 29 шiлдедегі №715 қаулы)

         6. 2002-2004 жж. Қазақстан Республикасының Бiлiм беру жүйесін ақпараттандыру Тұжырымдамасы. Қазақстан Республикасы Үкiметiнің 2001 ж. 6 тамыздағы № 169 қаулысымен мақұлданған.

         7. Дистанциондық бiлiм беретiн технологиялар бойынша оқу процессiн ұйымдастыру ережесi Қазақстан Республикасының бiлiм және ғылым министрының бұйрығымен бекітілген 13.04.2010 ж. №169.

         8. Дистанциондық бiлiм беретiн технологиялар бойынша оқытуды ұйымдастыру. ҚР мемлекеттiк жалпыға мiндеттi бiлiм стандарты 04.06.2009 ж. №266 – Астана қ.

         9. 2010-2014 жылдарға арналған Қазақстан Республикасындағы ақпараттық және коммуникациялық технологияларды дамыту бағдарламасы. Қазақстан Республикасы Үкiметiнің № 983 қаулысымен бекітілген 29 қыркүйек 2010 ж.

         10. СТ РК 34.006-2002 Ақпараттық технология. Мәлiмет базасы. Негiзгi терминдер және анықтамалар.

         11. СТ РК 34.007-2002 Ақпараттық технология. Телекоммуникациялық желiлер. Негiзгi терминдер және анықтамалар.

         12. ДБТ бойынша оқу барысын дұрыс ұйымдастыру ережелері (ҚР Үкiметінің қаулысы 19.01.2012ж. №112).

Тұжырымдаманың 1-тармағында С.Торайғыров атындағы ПМУ ақпараттандыруының қазiргi күйі қарастырылады, университеттің техникалық қамтамасыз етуі талданады, оқу процесiнiң автоматтандырудың қамту дәрежесi, электрондық оқу-әдiстемелiк материалдарды қамтамасыз етуі бағаланады.

         Тұжырымдаманың 2-тармағында университет ақпараттандыруының негізгі мақсаттары мен мәселелері, сонымен қатар негізгі бағыттар қарастырылған. С.Торайғыров атындағы ПМУ ақпараттандыруының Тұжырымдамасы «өмiр бойы арқылы бiлiм» ұстанымына және өзiн-өзі үйренуге, мобильділік, шығармашылық ойлаудың дамуына және құзыреттi тәсiлге негiзделген тұлғаның және қоғамның қажеттiлiгiн қанағаттандыратын

жоғары бiлiктi адам капиталын дайындау үшiн университет бiлiм беру, ғылыми және басқарушылық қызметтің бiрiктiруіне бағытталған.

С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті миссияға, сапаның жолындағы саясатқа және даму стратегиясына сәйкес ақпараттандыру саласының келесі бағыттарын анықтап көрсетеді:

1. материалдық-техникалық базаны жетілдіру;

2. виртуалды бiлiм беретiн ортаны қалыптастыру;

3. университетті басқару процесін автоматтандыру;

4. университеттiң сайтындағы әлеуметтiк-желілік әрекеттесудi дамыту.

Нағыз тұжырымдаманың мақсаты стратегиялық негiзiн қалайтын ұстанымдарды және басымдықтарды, С.Торайғыров атындағы ПМУ-дың ақпараттандыруының нақты кезеңдерін анықтау болып табылады. Оларды жүзеге асыру информациялық-бiлiм беретiн ортаның дамуының ұзақ мерзiмдi келешектерiн анықтайды. Бұл бiлiм саласы нарығындағы университетiн позициясы нығайып, ғылыми зерттеулердiң және басқару жүйесiнің тиiмдiлiгін едәуiр жоғарылатуға ықпал жасайды.

Тұжырымдаманың мақсатына келесi негiзгi мiндеттердiң шешiмімен жетуге болады:

Материалдық-техникалық базаны жетілдіру

1. Университет дамуының стратегиялық жоспарының шеңберіндегі университеттiң әсерлi ақпараттық инфрақұрылымының дамуы мақсатында төзе алушылық, өзара байланыс және ақпараттық ресурстардың ауқымдылығын қамтамасыз ететін ашық жүйелердің ұстанымдарында нағыз Тұжырымдаманы іске асыруға арналған іс шара жоспарлау.

2. Университеттiң ақпараттық инфрақұрылымының негiзгi құрамдас бөлiктерiн жетiлдiру және қалыптастыру:

- университет жарақтанғандығының сапалық және есептiк деңгейін ақпараттандыру жолымен жоғарылату;

- желілік инфрақұрылымның және телекоммуникациялық қызметтер сапасын дамыту;

-  бағдарламалық қамтамасыз етудiң және серверлiк кластердің меншiктi индустриясын дамыту, университетте лицензиялық бағдарламалық қамсыздандыруын қамтамасыз ету;

- ЖОО-ны басқарудың, ақпараттық ресурстарды басқарудың ақпараттық жүйесін дамыту;

- бiлiм беретiн және ғылыми ақпараттық ресурстарға, университеттің деректi және мәдени мұрасының қорына (сирек қор, раритеттік баспалар, ерте басылымдардың оқу әдебиеттерінің дара даналары), ҚР және Ресейдің орталық кітапханалар қорына және т.б. кең регламенттелген жолын қамтамасыз ету;

- компьютерлік техника паркін көбейту;

- көшiргi-көбейткiш техника паркін жаңарту;

- интерактивті тақта санын көбейту;

- 15 орынды 3компьютер сыныптарын жасау;

- сымсыз бару жолының орталығын кеңейту;

- Internet желiсінің ресурстарына кіруге жылдамдығын үлкейту;

- қосымша ақпараттық киосктердi сатып алу.

3. 150 орынға арналған электрондық оқу залын ашу үшiн компьютер техникасын сатып алу.

Виртуалды бiлiм беретiн ортаны қалыптастыру

1.      «е-Learning CDT» кредиттік - дистанциялық технологияның негiзде электрондық оқытуды ақпараттық жүйенің ұйымдастыруын жетiлдiру шеңберінде жобаларды іске асыру:

-         өнер-бiлiммен басқару жүйесiнiң негiзiнде бiлiм беретiн, ғылыми, инновациялық ресурстармен және зияткерлiк меншiк объектiлерімен ұжымдық пайдаланудың бiртұтас орталығы;

-         бiртұтас электрондық құжат айналымы және электрондық қызмет көрсетулер;

-         электрондық кiтапхана және бiрегей цифрлы сирек қор;

-         цифрлы оқу теледидары;

-          қазiргi компьютерлік оқыту жүйелерді және виртуалды зертханаларды, электрондық бiлiм беретiн ресурстарды еңгіздіру және әзiрлеу;

-         виртуалды - дистанциондық оқыту және e-learning.

2. Университеттiң барлық қолданушыларына, облыстың басқа ЖОО-ларына және мекемелерiне барлық ақпараттық ресурстарға кіруді қамтамасыз ететiн университеттiң ғылыми кiтапханасын қазiргi типті кiтапханаға дамыту. Заманауи ақпараттық технологиялардың, сонымен қатар Web-технологиялардың негізінде барлық кiтапханалық процестердiң кешендi автоматтандыруын iске асырылуын жағдай туғызатын «Ирбис» жүйесін ары қарай қолдану. «Ирбис» кітапханалық жүйесінің университеттің білім беру порталымен бірігуі. Электронды тапсырысты және құжаттарды жеткізуді еңгіздіру (ҚЭЖ).

3. Үлгілік құжаттарды қалыптастырудың процесiн автоматтандыру, олардың сақтығын және қол жетімділігін қамтамассыздандыру, лауазымды мiндеттерге сәйкес қол жеткiзу құқықтарымен басқару мақсатымен АЖО (автоматтандырылған жұмыс орны) бөлiмшелерінің бірігу дәрежесiн үлкейтуге бағытталған электрондық құжат айналымы жүйесінің дамуы.

4. «е-Learning CDT» кредиттік-дистанциялық технологияның және 1С кәсіпорнының электрондық оқытуды ұйымдастырудың ақпараттық жүйесінің негiзінде бірігуі: оқу ақысын төйлеу және штат жайлы ақпараттың импорты.

5. «е-Learning CDT» кредиттік-дистанциялық технологиясының Қазақстан республикасы білім және ғыылм министрлігінің порталымен электрондық оқытуды ұйымдастырудың ақпараттық жүйесінің негiзінде бірігуі.

6. ЖОО ақпараттандыруының тапсырмаларының шешiмін қамтамасыз ететiн халықаралық стандарт және бағдарламаларға байланысты кадрларды сертификаттау және мамандығын жетiлдiру: инженер-бағдарламашылардың, инженерлердің, профессор-оқытушылар құрамының және т.б.

7. Университет білім беру процессінің қатысушыларында «компьютерлік сауаттылық – ақпараттық-коммуникациялық құзырлылық – ақпараттық мәдениет» үштiгінің құрамдас бөлiктерiн дамыту және қалыптастыру.

8. 3D оқу фильмдерін іске асыру және оқу процессінде оларды қолдану.

9. Дистанциондық оқу формасының студенттерi үшiн видеолекцияларды әзiрлеу және оларды университеттiң бiлiм беретiн порталында студенттiң жеке кабинетiнде орналастыру.

Университетті басқару процесін автоматтандыру

1.     Басқару процесстерін қамтудың дәрежесiн жоғарылату:

-                    оқу процесін басқару - оқу процесін ұйымдастыру үшін «e-Learning CDT» ақпараттық жүйесінің функциясын кеңейту;

-                    жоспарлы-қаржы қызметін басқару – университеттің жоспарлы-қаржы қызметінің есептерін құрастыру;

-                    әлеуметтік-тәрбиешілік жұмысты басқару – қызметкерлердің және профессор-оқытушылар құрамының жұмысқа кіре алуын, студенттердің денсаулығына жайлы сабаққа қатысуын (студенттердің және қызметкерлердің виртуалды медициналық картасы) бақылау және есепке алу;

-                    сапа менеджменті мен университеттің стратегиялық дамуының көрсеткiштерiне қол жету процестерiн басқару;

-                    ғылыми жұмысты басқару – университеттегі ғылыми басылымдарды және шараларды жоспарлау, ұйымдастыру және үйлестiру, ғылыми дәрежелері және атақтары бар iзденушiлерге ғылыми-әдiстемелiк қолдауды қамтамасыз ету, университеттiң кадрлық әлеуеттің салмақтанғандық бақылауын жүргiзу;

-                    инновациялық жұмысты басқару – инновациялық және патенттік-лицензиялық қызметті жоспарлау және ұйымдастыру;

-                    әкiмшiлiк және кадрлық жұмысты басқару – орындаушылық және еңбек тәртiбiн бақылау;

-                    кiтапханалық қызмет – сол әдебиет қайтпалған ағымдағы кейiптеуi туралы ЛКСiне ақпаратын кейiптеуi немесе басқа кiтаптар еркiн әдебиеттiң бар болуы туралы

студенттiң жеке кабинетi (СЖК) арқылы кiтаптарға тапсырыс беру, СЖК-да қайтарылмаған әдебиет жайлы ақпаратты көрсету, қандай да бір кітаптың даңқтылығы туралы ақпаратты көрсету, бос кітаптың бар екендігін көрсету.

2. Жетекшілерге өзектi жиынтықты және аналитикалық ақпаратты жедел көрсету,  мақсатты көрсеткiштерге жетуді бақылау және қажетті көрсеткi жоғарылату және кертартпалық еңбекті қысқарту мақсатымен басқару процесі автоматтандыруының жоғарылауына бағытталған автоматтандырылған жұмыс орнын және iшкi жүйелерді еңгіздіру және әзiрлеу.

3. Оқушылар үшiн бiр терезе ұстанымы жүйесiнiң функцияларын кеңейту;

4. Оқушылардың,  профессор-оқытушылар құрамының және университет қызметкерлерiнің бiртұтас магниттiк ID-картасын енгізу.

5.  Кiтап беру, инвентаризация және қор сақтануының ұрлыққа қарсы бақылау есебін автоматтандыру үшiн кітапханада кітаптарға және бiртұтас ID-картаға арналған РФИД (RFID) белгісін енгіздіру.

6. Университетте  нормативтi және әдiстемелiк ақпараттандыру процестерiн жетiлдiру.

7. Бiлiмді ақпараттандырудың ғылыми зерттеулердінің аймақтық, халықаралық, республикалық жобаларын және т.б. әзiрлеуді және өткiзуді іске асыру:

- ақпараттық ресурстарды бiрлесіп пайдалану саласында шетелдiк ұйымдармен және ЖОО-лармен әрекеттесу;

- университет беделін және шетелдiк серiктестер үшiн оның сүйкiмдiлiгiн жоғарылату;

8. IT-жобалардың коммерциялануы және лицензиялануы, «IT-біліктілік;», «IT-теледидар» жобаларын өткiзу.

9. Тұжырымдаманы жасап шығаруға қажетті қаржы, материалдық, кадрлық және ұйымдастыру ресурстарын интеграциялау  және мобилизациялау, ақпараттандырудың техникалық, бағдарламалық және әдiстемелiк қамтамасыз етуін пайдаланудың ең үлкен тиiмдiлiгiне жету.

10. Университеттің профессор-оқытушылар құрамы үшін оқу процесiнде информациялық-коммуникациялық технологияларды, электрондық оқу басылымдарды, оқу фильмдерін қолдану аясында конкурстарды өткізу.

11. Бағдарламалық қамтамасыздандыруды (ары қарай БҚ), сайттарды, әр түрлі қиындықты порталдарды, хостингті әзiрлеу бойынша, меншiктi БҚ істеп шығару, әкiмшiлiк ету және компьютер техникасын жөндеу,  желiлердi жөндеу және төсем бойынша ақылы қызметтер көрсету.

Университеттiң сайтындағы әлеуметтiк-желілік әрекеттесудi дамыту

1. Анонимді және жалпы түрлері бар ұсыныстар бөліміне кіруге мүмкіндігі бар шағымдардың және ұсыныстардың электрондық кiтабы – барлық мүмкiн пiкiрерді және ұсыныстарды тыңдап тексеру үшiн қажет.

2. Жүйе қатысушыларымен жасалған пiкiртерiмдер – қызметкерлердiң және оқытушылардың  әр түрлi әлеуметтiк зерттеулерiн жүргiзу үшiн.

3. Электрондық кәсiподақ - ұсыныстарды енгiзу, есеп беру, көрнекiлiк және жұмыстың мөлдiрлiгi.

4. Оқытушыларды, қызметкерлердi және оқушыларды корпоративтiк электронды поштада тiркеу.

5. wikipedia.org энциклопедиясында С. Торайғыров атындағы ПМУ-ге қатысты қазақ, орыс, ағылшын және немiс тiлдерінде мақалаларды жазу және редакциялау үшiн шығармашылық топты жасау.

6. Форумда, facebook-та және twitter-де тематикалық бөлімшелерді жүргізу үшін студенттердің қатарынан волонтерлар тобын құрастыру.

7. ПМУ-FM радиосының онлайн трансляциясы.

8. С. Торайғыров атындағы ПМУ-да өткізілетін  шаралардың тікелей видеотрансляциясы.

9. Университет оқытушыларының персоналды блогтары.

Үшiншi тармақта бағдарламаны басқару принциптері қарастырылады. Тұжырымдаманың өткiзуiн университет ректоры басқарады. Жалпы басқаруды С. Торайғыров атындағы ПМУ-дың Оқу кеңесi жүзеге асырады. Ақпараттандыру процесiн, жедел сұйемелдеуді бiлiм беруді ақпараттандыру орталығы әзiрлейді және өткiзеді.

Программаны басқару факультеттердiң және кафедралардың, құрылымдық бөлiмшелердің деңгейінде декандар және кафедра меңгерушілері, бөлiмше бастықтары арқылы жүзеге асады.

Төртiншi тармақта бағдарламаның қаржылық қамтамасыздандыруының сұрақтары қарастырылады.  Қаржыландыру университеттiң бюджеттiк және бюджеттен тыс қаражатынан,  сонымен қатар Қазақстан Республикасының Бiлiм және ғылым министрлiгiнiң комитетінің гранттық байқауларында ұтып алған қаражаттан, Ұлт лидерi – Бiрiншi Президенттің қоры қаражатынан, қайырымдылық қорлар және т.б арқылы жүзеге асады