Қазіргі таңда көптеген ақпараттық жүйелер бар. Солардың ішінде жан-жақты бағытта дамып, көптеген салаларды қамтып отырған «Бағдарламалық инженерия» бағыты. Дәл осы бағытта қозғалатын мәселеге байланысты, көптеген мекемелердің жұмысын автоматтандыру кажеттілігі туындауда. Автоматтандырылған ақпараттық жүйелерді құрастыру қазіргі кезде білім саласында да қажеттілігі туындауда. Білім саласында жұмыс жасайтын тәлімгерлерге арналған біріңғай ақпараттық жүйенің программалық модулін, және мүмкіндігінше қолданыста бар басқа программалық ақпараттық жүйелермен интеграциясын қарастыру. Қарастыратын мәселелер бағыты бойынша қазіргі заманға сәйкес әдістерді, бағдарламалық инженерия, визуализация, және ақпараттық жүйелердің құрылымы мен осы процесстердің автоматтандырылуы.

Жүйеге спецификацияның жасауының бастапқы кезеңдерден қолдауға дейін бойымен өндiрiстiң барлық аспектiлерiмен байланған инженерлік тәртiбi бұл пайдалануға тапсырудан кейін бағдарламалық инженерия -. Бағдарламалық инженерлер жүйелі қолданылуы керек және ең жоғары тиiмдiлiктi жетiстiк үшін жобаның үстінде жұмысқа ұйымдастыру тәсiлдерi және жүйенің сапасы. Көпшiлiк мақұлдаған сiздiң ұрысқақ тәсiлiңiз дұрыс емес сапада теріс айтқан пiкiр, және жүйенің өткiзуi мерзiмдерi. Әдiс келесi құрамдастар тұру тиiстi:

· жүйе модель сипаттамас және олардыңның өсиеттерiнiң объектiнiң үлгiлерi - автоматты үлгiлер және тағы басқалар;

· үлгiлердi жүйеде пайдалануға шектеу үстiне қоятын ережелер;

· ұсыным - эвристика жобалаудың жақсы тәсiлдерi осы әдiсте мiнездейтiн;

· жұмысқа басшылықты - үлгiлердi жасау уақытында еруге болған iс-әрекеттердi сипаттама, және келесi олардыңның (төлсипат бәрi осы объектiден байланған операцияларды ұйғарымға дейiн құжаттауы керек бол) пайдалануы.

Жалпы «технологиялық тиімділік» деп, программалық жабдықтың жобасының сапасын түсінеді. Программалық жабдықты жасауға және оны кейіннен жетілдіріп отыруға кететін еңбек және материалдық ресурстар тікелей жобамен (проектімен) байланысты болады. Барынша жан-жақты, сауатты құрылған жобаны кодтау, тестілеу, жөндеу және және модификациялау да жеңіл болады.

Программисттердің жинақталған тәжірибелері бойынша программалық жабдықтың технологиялылығы келесі факторлармен анықталады:

- модельдің жан-жақты қарастырылғандығы (проработанность моделей);

- модульдердің өзара тәуелсіздігінің деңгейі (уровень независимости модулей);

- программалау стилі (стиль программирования);

Програрммалық жабдықтың моделі неғұрлым толық зерттелген, жан-жақты ескеріліп жасалған болса, онда жалпы есепке кіретін бөлек есептерді (подзадачаларды), мәліметтердің құрылымын және т.б. анықтау да соғұрлым нақтырақ болады, оларды жобалау және жүзеге асыру жеңіл болады, қателер азаяды. Ал модульдер неғұрлым өзара тәуелсіз болса, соғұрлым олардың жүзеге асырылуы, модификациялануы, олардағы қатені іздеу және т.б. жеңіл болады.

Программалау стилі деп программаны әрлеу стилін және құрылымдылығын түсінеді. Программаның құрылымдылығы оның оқылуына (читаемость программы) және программалауда қате жіберілмеуіне әсер етеді. ХХ ғасырдың 60-жылдарындағы кризис, яғни спагетти- программалар осы құрылымдылықтың болмауының нәтижесі.

Бойымен әзірлеу жоба күйреуге барлығы бағдарламалық инженерлiктiң талаптарын есептеусіз мүмкін әкелу. Бойымен жасауға тиiмдi өнiмдi жасауға ең тиiмдi жолымен бағытталған құрылымдық тұрғыда қарау бағдарламалық инженерлiктiң әдiсi -. Салынған мынау үлгiлердi келесі пайдаланумен жүйенің график түрінде үлгiлерiн жасаудың ойында әдіс бәрі іс жүзінде спецификация ретінде немесе жүйенің архитектурасы. Әдiс келесi құрамдастар тұру тиiстi

Программалау технологиясы, бұл - программалық жабдықтарды жасау процесінде қолданылатын қолданылатын арнайы әдістер мен құралдардың жиынтығы.

Электрондық-есептеуіш машиналар алғаш қолданыла бастаған кезеңнен бастап қазіргі уақытқа дейін оларға арналған программалар жазу негізгі мәселелердің бірі болып саналады. Программалық жабдықтың өмірлік циклы деп, оны құру туралы идея пайда болған кезден бастап, оны жасаған фирманың программалық жабдықты әрі қарай қолдап жетілдіруі тоқтатылғанға дейінгі уақытты айтады.

Программаның өмірлік циклының құрылымы ISO IEC 12207: 1995 Information Technologe - Software Life Cycle Processes (Информационные технологии - Процессы жизненного цикла программного обеспечения) халықаралық стандартымен анықталған, мұндағы ISO – International Organization for Standardization (Международная организация по стандартизации) және ІЕС - International Electrotechnical Commission (Международная комиссия по электротехнике).

Аталған стандарт бойынша программалық жабдықты құру келесі процесстерден тұрады:

- даярлық жұмыстары;

- болашақ жүйеге немесе программаға қойылатын талаптарды анықтау;

- болашақ жүйенің немесе программаның архитектурасын жобалау;

- программаға қойылатын талаптарға талдау (анализ) жасау;

- программалық жабдықты детальды жобалау;

- программалық жабдықтың кодын жасау және тестілеу;

- программалық жабдықты жүйеге кірістіру;

- программалық жабдықты құжаттау;

- программалық жабдықты қолдап отыру.

Жоғарыда аталғандардың барлығы ортақ стандарттар деп атап өтуше болады. Дәл осы жобада қарастырылатын стандарттар қатарын атап өтуге болады. Негізгі жұмыс жоспары:

· «Ұсыныс берушінің» келіп түсетін өтініші;

· Өтініш қарастырушы «Экспертке келіп түсуі»;

· Келіп түскен өтініш деректер базасымен интеграция жасай отырып, критерийлерге байланысты талаптардың белгіленуі;

· Деректер базасы алдын ала құрылған деректер базасынан тұрады? Ол базада көптеген мәліметтер және мемлекеттік оқу стандарттары қарастырылады;

· Соңғы нәтиже ретінде, эксперттердің, ұсыныс берушіге деген дайын бағалау нәтижесін шығару болып табылады.

1 – сурет.

Қолданушының интерфейсін құру. Қолданушы интерфейстерінің түрлері және оларды құру кезеңдері