ИНТЕРНЕТ ЖЕЛІСІНДЕГІ ЭЛЕКТРОНДЫҚ

Педагогические науки/5. Современные методы преподавания

Cүлейменова Н.Е.

Қарқаралы қаласының №1 орта мектебі, Қазақстан Республикасы

ИНТЕРНЕТ ЖЕЛІСІНДЕГІ ЭЛЕКТРОНДЫҚ БАСЫЛЫМДАРДЫ ҰСЫНУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ

Адам баласы қазіргі уақытта бұрынды сонды болып көрмеген орасан зор табыстарға жетіп, техника және технология саласын дамыта түсуде. Тұрмысқа қажетті энергия қуатын, материалдық шикізаттарды тікелей табиғат көзінен алу үшін қуатты да, адам тәрізді істерді өздігінен атқара алатын «ақылды машиналар» жасауда. Алуан түрлі аспаптар адамға мағыналы ғылыми зерттеу жұмыстарын жүргізуге, көлемі жағынан әр түрлі хабарларды қабылдап, соңында оларды өңдеу және талдау жасау арқылы қайтадан беруге жәрдемдесті.

Жаңа ақпараттық технологияны енгізу, білім берудің мемлекеттік емес секторларын, әсіресе жалпы орта және арнаулы орта білім салаларының деңгейін көтеру жаңа кадрлар дайындаудың негізгі көрсеткіштерін көтеру, білім беру мекемелеріндегі жауапкершілікті арттыру, республикадағы білім берудің тиімді құқықтық базасын құрумен байланысты [1].

Жаңа технологияны оқу процесінде қолдануда жаңа оқу пәндерінің пайда болуы, пәнаралық байланыстардың тууы және оқытудың жаңа формалары мен тәсілдерін қарастыру бүгінгі күннің өзекті мәселесәне айналып отыр.

Интернет - бүкіл әлемге тараған, ауқымды компьютерді желі. Адам баласы қазіргі уақытта бұрынды сонды болып көрмеген орасан зор табыстарға жетіп, техника және технология саласын дамыта түсуде. Тұрмысқа қажетті энергия қуатын, материалдық шикізаттарды тікелей табиғат көзінен алу үшін қуатты да, адам тәрізді істерді өздігінен атқара алатын «ақылды машиналар» жасауда. Алуан түрлі аспаптар адамға мағыналы ғылыми зерттеу жұмыстарын жүргізуге, көлемі жағынан әр түрлі хабарларды қабылдап, соңында оларды өңдеу және талдау жасау арқылы қайтадан беруге жәрдемдесті.

Интернет - бүкіл әлемге тараған, ауқымды компьютерді желі. Интернет ядро сияқты, бүкіл әлемдегі әр түрлі мекемелерге қатысты, әр түрлі ақпараттық желілердің байланыстарын қамтамасыздандырады.

Интернет сонымен қоса жер арына арзан, сенімді және құпиялы желілік байланыс мүмкіншілігін ұсынады. Бұл жер шарының кез-келген жерінде филиалы бар фирмаларға өте қолайлы. Негізінде, халықаралық байланыс үшін Интернеттің инфрақұрылымен қолдану телефон арқылы немесе спутникті канал арқылы тура компьютерлік байланыс жасау арзан және қолайлы [2].

Білім беру, оның ішінде жалпы орта және педагогикалық жүйесіндегі оқу процесінде телекоммуникациялық қолдану өте маңызды. Желілер ақпараттық және телекоммуникациялық технологияларды тиімді қолдануға мүмкіндік жасайды. Ол үшін қойылған талаптарды шешуге барабарлық шарттар құру керек. Ауқымды компьютерлі желі өз мемлекетіндегі оқытушылармен әр түрлі оқу орындарының күнделікті қарым-қатынасына нақты мүмкіншіліктерді ашады. Бұл оқушылардың жобалау жұмыстарының әдістер тәжірибесін жүргізуге ынталандырады, жалпы мақсатқа жетуге оқушылардың өнімді бірлескен жұмысқа дағдылануын игеруге көмектеседі, информатика құрамын оқуға интеграция құруды және қарқынды дамып жатқан білімді ақпараттандыру процесі жаңа ақпараттық технорлогияның көп құрылғыларын үйренуге мүмкіндік береді. Олардың арасында бір кілтті орынды желілі ақпарат сервисі алады. Компьютерлі коммуникация орталықтандырылған деректер базасында сақталатын, шектелмеген ақпарат масивіне қатынауы мүмкіндік береді. Бұл оқытушыға оқу процесін ұйымдастыру кезінде білімнің барлық қорына ақпаратты қоғам тұрғындарына қолайлы сүйенуге мүмкіндік жасайды.

Интернетті пайдаланудың нақты себептері өте көп. Интернетің бар мүмкіндігін , онда жиналған мәліметтердіде түгел айтып беру қиын. Интернетпен байланысқан провайдер компаниясы деп аталатын мекемелер әрбір компьютерді Интернетке қосып бере алады. Желіге қосылудың түрлері: қосылып тұратын тікелей байланыстар; тұрақты қосылып тұрмайтын байланыстар; пошталық байланыстар.

Интернет ішінен керекті ақпаратты іздеп табуға мүмкіндік беретін тағы да бір мүмкіндікті қарастырып өтейік.

World Wide Web (WWW, Web-құжаттар), яғни “Дүниежүзілік өрмек’’ ақпарат іздеп бүкіл дүние жүзіне “электрондық саяхат” жасайтын гипермәтіндік жүйе болып табылады. Қазіргі кездегі әртүрлі ақпарат алуға болатын ең көп тараған жүйе ретінде ,WWW есептеледі. Internet-тің қалған бөліктерінен гөрі WWWжүйесін пайдалану жеңіл, әрі ыңғайлы.

Мұнда бір –бірімен байланысқан сөздер тізбеkше арқылы іздеу жүргізіледі. Өзімізге керекті тақырыпты таңдап алып, соған байланысты ақпаратты қарап шығамыз, сол ақпарат ішінен тағы бір тақырыпты таңдап алсаңыз , соған байланысты ғана мәліметтерді оқи бастаймыз. Осылай бір тақырыптан екіншісіне ауысып қарап шығамыз, бірақ қажет болса, кейін оралуымыз да қиын емес.

Қазіргі уақытта электрондық пошта – Интернеттің ең әйгілі қызметінің бірі.

Желідегі біршама қызметтің электрондық басылымдар болып Библия немесе әр түрлі энциклопедияларды үлкен басылымдары ұқсас Word Wide Web қолданылатын технология болып табылады. Мұнда жай ғана мәтінді көшіру сөз болып отырғанымен ескерту керек. Мұндай түрдегі материалдар жіктелу мүмкіндіктерін еске алу мен жаңа компьютер технологиясының мүмкіндіктерін таратады.

Бұл біріншіден, жарнамалық парақтар, екіншіден – электрондық басылымдар, үшіншіден байыпты электрондық монографиялар мен анықтамалықтар. Басылымдардың әр қайсысына толығырақ тоқталамыз.

Жарнамалық материалдар желіде кеңінен жарияланады. Әр түрлі жарнамаларды Web- тараптардан көбірек кездестіруге болады.

Электрондық газеттер - Word Wide Web – Интернеттің жаңа технологиясын игеруді желінің кеезеңдік басылымдығының тағы бір түрі.

Арнайы журналдар – бұл «Access» сияқты Супер-компьютер үшін Ұлттық Қолдланбалы бағдарламалық Қамтамасыз ету Орталығындағы журналдар түріндегі компьютерлік басылымдар. Осы басылымда әрбір мақала гипермәтін түрінде рәсімделеді. Мақала денесіне графиктер, кестелер және кинороликтер түріндегі динамикалық модельдеудің нәтижелері де құралған. Графиктер мәтіндерден және дайындамаларды және пайдаланушының арнайы сұранысы бойынша таратылады.

Анықтамалықтар – бұл Word Wide Web технологиясында қолданылған, желідегі алғашқы басылымдар.

Оқулықтар – бұл гипермедидиналық басылымдар, оларға желі бойынша енуге болады.

Электронды оқулық - компьютерде өз бетiмен немесе оқытушы қатысуымен оқу курсын немесе оның үлкен бөлiгiн игеру мүмкiндiгiн қамтамасыз ететiн бағдарламалы-әдiстемелiк кешен. Электронды оқулық немесе курс әдетте үш компоненттен тұрады: курстың негiзгi ақпарат бөлiмiн баяндайтын таныстыру бөлiмi; алынған бiлiмдердi бекiтуге мүмкiндiк туғызатын жаттығулар бөлiмi; оқушының бөлiмiн объективтi бағалайтын тесттер бөлiмi.

Электронды оқулықты дайындарда алдымен мына сұраққа жауап беру керек: дәстүрлi оқулықпен салыстырғанда бұл электронды оқулық қандай жаңа сапаға ие болады және әдеттегi оқулық болған жағдайда, электронды оқулықты өңдеу орынды болады ма? Электронды оқулықтың артықшылығы айқындалған жағдайда, оны жобалауға болады. Бұл үшiн қазiргi ақпаратты-коммуникационды технологияларда бар барлық технологиялық құралдарды пайдалануға қажет.

Электронды оқулық, ереже бойынша, мультимедиялық өнiм. Ол оқушылар мен студенттердiң өз бетiмен бiлiм алу тәртiбiнде және оқытушы оқушыны әдеттегi үйретуден, тек көмектесуге ауысқанда тиiмдi оқытуды қамтамасыз етуi қажет. Осыдан, оқулық үзiлiссiз оқыту тәртiбiмен қатар, қадамды оқыту тәртiбiн қамтамасыз ету керек. Курстың алдын-алаерекшеленген әр мағыналы үзiндi тәжiрибелiк (жаттығулар) және бақылау (тестiлеу) сабақтарымен аяқталу керек, ал курстың әр үлкен бөлiмi - тесттi сабақпен немесе сынақпен аяқталу керек.

Қазіргі уақытта ақпараттық қоғам қалыптастырудағы ең басты кедергілердің бірі - ақпараттық теңсіздік деп аталатын кедергіні жою өзекті мәселе болып отыр.

Қоғамды ақпараттандыру бөлігінде белгілі бір проблемалар да бар, олар:

ақпараттандыру саласындағы нормативтік құқықтық базаның жетілмегендігі;

ведомствоаралық ақпараттық жүйелерді қалыптастыру жөніндегі функциялар мен жауапкершілікті бөлуді регламенттеудің болмауы;

көптеген мемлекеттік органдарда ақпараттандыру қызметтерінің болмауы және ақпараттық технологиялар саласында мемлекеттік қызметшілердің біліктілік деңгейінің жеткіліксіздігі.

Ақпараттық қоғам қалыптастырудағы ең басты мақсаты - прогрессивті ақпаратты Қазақстанға қол жеткізу идеясы.

Электрондық басылымдарды қолданысқа енгізу азаматтар мен ұйымдарға ұсынатын ақпараттық қызмет көрсетулер сапасын жақсартуға және мерзімін қысқартуға, мемлекеттік ақпараттық базасына қолжетімділікті қамтамасыз етуге бағытталған.

Электрондық басылымдарды құрудың басты басымдықтары Интернет-байланысқа қолжетімділікті қамтамасыз ету, ақпараттық-коммуникациялық технологиялар саласында білім деңгейін көтеру, сондай-ақ мемлекеттік басқару жүйесіне жаңғырту жүргізу болып табылады.

Электрондық мемлекеттік қызмет көрсетуді қалыптастыру кезінде ақпараттық процестерге технологиялық қайта жабдықтау жүргізу көзделетін болғандықтан, электрондық басылымдарды құру сонымен қатар мемлекеттік басқару жүйесін ұдайы жетілдіріп отыруға мүмкіндік береді.

Әлемдік тәжірибені талдауды ескере отырып, Қазақстанда электрондық басылымдарды құрудың ұзақ мерзімді болашағы бар.

Әдебиеттер:

1 Окинавская Хартия глобального информационного общества // Дипломатический вестник, 2000, № 8, C.51-56.

2 Гуров В.В. Интернет для бизнеса.-М.:"Электрон-информ", 1997.-224с.