Қарағанды қаласы,
Ә.Бөкейхан атындағы №76
білім беретін орта
мектебінің бастауыш сынып мұғалімдері
Сураган
Айша, Бердикабулова Светлана Баубековна
Бастауыш сыныпта оқытудың жаңаша түрлерін пайдалануды
жетілдіру
Қазіргі таңда
өзгермелі және өскелең талаптар мен қажеттіліктерді
қанағаттандыра отырып, білім саласында үлкен бетбұрыс
жасалуда. Ғылыми зерттеу орындарында, жаңаша үлгідегі озық білім жүйесіндегі ерекшеліктер
зерделенуде. Заман талабына сай бастауыш сыныпта жаңаша оқытудың
талаптары келесідей:
– оқытудағы
сауаттылық;
– математикалық
сауаттылық;
– жаратылыстану ғылымдары білік, дағды мазмұнын бағалаудың
кеңдігін көрсетеді.
Бастауыш сыныпта оқушыларға
сауаттылықты жетілдірудің
талабы ақпараттарды іздеп табуы және пайдалануына негізделеді.
Білім сапасын жаңаша
жетілдіруде білім мақсаттарының күтілетін нәтижеге бағдарлануы
жан – өз бәсекеге түсе алатын жеке тұлғаны
бастауыш сатыдан бастап дайындауға бағыттайды.
Мектептің
бастауыш сатыдан және арқылы оқу сапасын жетілдіруге мүмкіндік
туады. Мектептегі әрбір оқушы даму динамикасын және оқу
нәтижесін сапасын жан – жақты және әділ бағалануға
қол жеткізу.
Осыған орай мектептің жаңа
байланысты жетілдіру жұмыстары
жүргізілуде. Мұнда жеке тұлғаның рухын тәрбиелеудеге,
адамның адамгершілік болмысынын қалыптасуына
басты назар жаңа
процессуальдық біліктілік ақпаратты алдын ала болжау қабілеттерін
және
қойылған міндетті бөледі. Саралап және даралап оқытуға
басым бағыт беріледі. Ақпаратты және сөйлеу,
компьютерлік құралдармен байытылады. Оқытудың механикалық
естілуінен – орта оқушыға бағдарлап оқытудан саралап және
даралап оқытатын бағдарламаға оқытудың сыртқы
мотивациясының – ішкі адамгершілік және шығу процесіне басым бағыт беріледі.
Жеке тұлғаны
тәрбиелеу мен дамытудың табиғи жалғасы ретінде мектепке
дейінгі білім мектептің бастауыш сатысындаәрі саты білімнің
барлық кезеңдерімен тығыз жеке .жеке мүмкіндігін ашуға,
білім алуға, білім алуға жағымды жағдай жасайды.
Сондай-ақ,
республика мектептерінде ағылшын тілі мен информатиканы енгізу мәселелері
де кешенді зерттеулерді қажет етеді.
Бастауыш білім мазмұны
екі деңгейге сәкестендірілген. Бірінші деңгей – мемлекеттік
ал, екінші деңгей – оқушының шығармашылығын
дамытуға берілуі.
Қазіргі өмір
талабына сай, бастауыш оқулықтары мектеп тәжірбиесіне
негізілуде. Оқулық ақпараттық технологияны меңгеруге
және оқушылардыңмүмкіндік береді. Оқушыларды жеке
тұлға етіп қалыптасыру үшін оны жан-жақты
даралап, оқыту әдістерін жүзеге асыру барысында көрініс
табады.
Егеменді еліміздің
елубарлық саласында түбегейлі өзгерістер енгізіп, ішінде
болашақ ұрпаққа әлеуметтік деңгейде білім
беру мазмұнынабілім беретін мектептерде оқытудың түрлі әдіс
жаңаруы бәсекелестікке қабілеті мол, шығармашылық
ой тәрбиелеуді көздейді.
Қазақстан
Республикасының 2015 жыға дейінгі білім білімектептегі оқытудың
мазмұны фактологиялық күйінде қалып отыр, пәндік
тәсілге негізделген мемлекеттік стандарттар моральдық тұрғыданмен
нақты дәлелдемелер берілмейді.
Орта білім берудің
мақсаты-қатарына алынған терең білімнің, кәсіби
дағдылардың негізінде еркін бағдарлай білуге, өзін -өзі
іске асыруға, өзін -өзі шешім қабылдауда білуге қабілетті
жеке тұлғаны қалыптастыру»- делінген. Жаңаша көзқараспен
қарауды талап етеді.
Соңғы педагогикалық
психологиялық әдістермен еңбектерге мүмкіндік береді:
– оқытуда білім
жәнежәнесайбастауыш білім беру сатысындағы балалардың
жасмүмкәіндігіне сай келуі;
– білім беру және
оқытудың нәтжесі өміроқушығармашылық әрекеттік
сипатта жүргізу арқылы оқушыларға білік, дағдыны
меңгерту:
– бастауыш сыныптарда оқытудың түрлі
формаларын және т.б.) тиімді етіп таңдай білу;
– бастауыш
сыныптарда етіпшығармашылық мүмкіндіктерін дамыту факторы
екендігін білу«бастауыш сыныпта оқытудынегіздері туралы» мәселелер қамтыған.
Бастауыш сыныпта ана
тілі, математика, табиғаттану пәндерін оқуөз бетінше оқу
жұмысы сабақтарын озық сүйене
отырып, сабақтар талдамасын ұсынған. Сонымен, жалпы білім
буынында оқытуды ұйымдастыруды түрлі формаларын одан әрі
шыңдай түсері анық.
Еліміздің ертеңгі
жас буындарының сауатты, білімді әрі жан жақты тұлға
ретінде қалыптасуын бүгіннен ойлаған жөн. Заманның
талабына сай білім саласының талаптарын ұстаздар қалыспай меңгеріп,
мектепте бастауыш сыныптан шеберліктерін шыңдап, білім сапасының жоғары
деңгейде сатылай өсуіне етене еңбек етуі қажет.
Қолданылған әдебиеттер:
1. Педагогика. Дәріс курсы. Алматы: «Нұрлы әлем», 2003.
2. Подласый И.П. Педагогика. М., / Под ред. М.Н.-
М.,М. Мұқанов
3. Педагогикалық жэне
жас ерекшелігі психологиясы. -А., 1982.14. Немов Р.С. Психология. 2-том. - М.,
және жас / Ред. - А., Мектеп, 1987.
4. Т.Сабыров. Оқыту теориясының
негіздері. - Алматы: Мектеп, 1993.-94