ГАЗ-53А АВТО КӨЛІГІН АШЫҚ ЖЫЛЖЫМАЛЫ ҚҰРАМДА ОРНАЛАСТЫРУ МЕН БЕКІТУ

проф. , т. ғ. д. Қуанышбаев Ж. М.

ОПМ-11-1 тобының магистранты Айдикенова Н. Қ.

ОП-09-2 тобының студенті Есимова А.О. (КарМТУ, Караганды қ.)

Жүктерді коммерциялық дайындау. Жылжымалы құрамды дайындау. Бекіту сұлбасын таңдау.

Тасымалдауға екі жүк авто көлігі ГАЗ-53А ұсынылған. Негізгі техникалық берілгендерін көрсетейік:

- өзіндік салмағы - 7400 кг;

Сол қатарға алдыңғы оське - 1810 кг;

артқы оське - 5590 кг;

Платформаның негізгі техникалық берілгендері:

- жүккөтерімділігі- 66 т;

- ось саны - 4;

- тарасы – 21 т;

- жалпы ұзындығы (автотіркегіш өсінен) – 14620 мм;

- базасы – 9720 мм;

- ені 2870 мм;

Бойлық инерция күшін анықтау

, (1.1)

мұнда Q_гр – жүк орнының салмағы, т;

a_пр - меншікті бойлық инерция күші, кг/т.

- I автомобиль көлігінің алдыңғы өсіне түсетін жүктеме Q^I_по = 1810 кг;

- I автомобиль көлігінің артқы өсіне түсетін жүктеме = 5590 кг;

- II автомобиль көлігінің алдыңғы өсіне түсетін жүктеме =1810 кг;

- II автомобиль көлігінің артқы өсіне түсетін жүктеме = 5590 кг;

Онда, жоғарыда аталып өткен шамаларды ескере отырып, меншікті бойлық инерция күшін анықтауға көшеміз .

Меншікті бойлық инерция күші былай анықталады :

, (1.2)

мұнда а₂₂ – платформаның бос кезіндегі меншікті бойлық инерция күші 21т, а₂₂ = 1200 кг/т;

а₈₅ – платформаның брутто салмағы 85 т кезіндегі меншікті бойлық инерция күші ( тиелген платформа ), а₈₅ = 1000 кг/т.

1)

2)

Жоғарыда табылған мәндерді қолданып, бойлық инерция күшін анықтаймыз:

1)

2)

Бірінші және екінші жүк орындары үшін бойлық инерция күштері ұқсас.

Көлденең инерция күшін анықтау

Көлденең инерция күшінің шамасы центрден тепкіш күшінің әсерін ескере отырып келесі формула бойынша анықталады:

, (1.3)

мұнда

а_п - меншікті көлденең инерция күші, кг/т.

Меншікті көлденең инерция күші келесі формула бойынша анықталады:

(1.4)

мұнда

l_б-платформаның базасы, ол 9,72 м-ге тең;

l_гр - жүктің ауырлық центірінен платформаның вертикал өсінің ара қашықтығына дейінгі қашықтық,м;

а_с = 330 кг/т; а_ш = 650 кг/т.

Екі жүк орнының бар екенін ескере отырып, жүктің ауырлық центірінен платформа өсінің вертикал ара қашықтығына дейінгі қашықтықты анықтаймыз : l^I_а =3,8 м, l^II_а=2,99 м.

Онда меншікті көлденең инерция күшін анықтауға болады:

1)

2)

Жоғарыдағы мәндерді ескере отырып, қарастырылатын авто көлігінің үш доңғалағының әрқайсысын көлденең инерция күшіне есептейміз:

1)

2)

Вертикалды инерция күшін анықтау

Жүкке әсер ететін вертикалды инерция күші келесі формула бойынша анықталады:

, (1.5)

мұнда а_в –меншікті вертикалды инерция күші

қозғалыс жылдамдығы = 100км/сағ кезінде

(1.6)

мұнда Q_о –платформада 2 жүк орны орналасқанын ескере отырып алынған платформадағы жалпы жүктің салмағы.

;

-серпімді сымды тартпаның қатаңдық коэффициенті: = 10;

365 –динамикалық коэффициент;

2140 - эмпирикалық коэффициент;

l_гр –жүктің ауырлық центірінен платформаның вертикал өсінің ара қашықтығына дейінгі қашықтық, м :

l^I_а = 3,8м, l^II_а = 2,99м .

Біздің жағдайда шамасы = 100 км/сағ қозғалыс жылдамдықтары үшін (жүктерді тасымалдау жағдайына байланысты), яғни келесі формула бойынша анықталады :

онда

1)

2)

1)

2)

ЖЕЛ ЖҮКТЕМЕСІН АНЫҚТАУ

(1.7)

Мұнда S_n –вагонның бойлық өсі арқылы өтетін көлденең жазықтықтағына байланысты жел жағдайына әсер ететін жүк бетінің аудан проекциясы:

мұнда

l_a = 6,395м – авто көлігінің ұзындығы,

h_a = 2,22 м – авто көлігінің биіктігі.

Ал енді жел жүктемесінің мәнін анықтаймыз:

Бойлық және көлденең бағытындағы үйкеліс күшін анықтау

Бойлық бағыттағы үйкеліс күші келесі формула бойынша анықталады:

(1.8)

мұнда: -жүк бетінің тіреуі платформа еденіне түсетін сырғу үйкелісінің коэффициенті.

=0,1-ге тең ; =0,3-ке тең.

Жоғарыдағыны ескере отырып, қарастыратын үш өстің әрқайсысының бойлық бағыттағы үйкеліс күшін анықтаймыз:

1)

2)

Көлденең бағыттағы үйкеліс күші келесі формула бойынша анықталады:

, (1.9)

мұнда

а_в - қозғалыс жылдамдығы = 100 км/сағ кезіндегі тік меншікті инерция күші:

Онда

1)

2)

Бойлық бағыттағы күш салудың айырмашылығы келесі формула бойынша анықталады:

(1.10)

Онда

F_пр - бойлық күшінің инерциясы, кг,

- бойлық бағыттағы үйкеліс күші, кг.

1)

2)

Бірінші жүк орнымен ұқсастығы болғандықтан, екінші жүк орны үшін бойлық бағыттағы тартым күшінің айырмашылығын жазайық.

3)

4)

Көлденең бағыттағы күш салудың айырмашылығы

(1.11)

мұнда

1,25 –серпімді сым тартпаның мықтылық қорының коэффициенті;

F_п –көлденең күшінің инерциясы , кг;

W_п – жел жүктемесі, кг;

F^п_тр –көлденең бағыттағы үйкеліс күші, кг.

Oнда

1)

2)

Бірінші жүк орнымен ұқсастығы болғандықтан, екінші жүк орны үшін көлденең бағыттағы тартым күшінің айырмашылығын жазайық.

3)

4)

Тартпаның күш салуын анықтау

Бойлық бағыттан қабылданатын тартпаның күш салуы

(1.12)

мұнда

- бойлық бағыттан қабылданатын күш түсудің айырмашылығы;

- бір уақытта бойлық бағыттан жүктемені қабылдайтын тартпалардың саны;

- платформаның еденіне түскен тартпаның еңкею бұрышы.

а) I автомобиль көлігі үшін:

алдыңғы өстің тартпасы мына бұрышта бекітілген:

;

артқы өстің тартпасы мына бұрышта бекітілген:

,

б) II автомобиль көлігі үшін:

алдыңғы өстің тартпасы мына бұрышта бекітілген:

;

артқы өстің тартпасы мына бұрышта бекітілген:

;

- -платформаның өсінің бойлық бағытынан және платформа еденінің тартпа поекциясының арасындағы бұрышы.

Платформада автомобиль көлігін орналастыру және бекіту сұлбасын қолдана отырып, (сурет. 1), барлық тартпалар үшін -ді анықтаймыз:

а) I автомобиль көлігі үшін:

алдыңғы өстің тартпасы мына бұрышта бекітілген:

;

артқы өстің тартпасы мына бұрышта бекітілген:

;

б) II автомобиль көлігі үшін:

;

артқы өстің тартпасы мына бұрышта бекітілген:

;

Жоғарыдағының бәрін ескере отырып келесіні анықтаймыз:

1) бойлық бағыттан қабылданатын I- автомобиль көлігіне алдыңғы өсіне түсетін тартпасының күш салуы:

Бірінші тартпа

Екінші тартпа

2) бойлық бағыттан қабылданатын I- автомобиль көлігіне артқы өсіне түсетін тартпаның күш салуы:

Бірінші тартпа

Екінші тартпа

Көлденең бағыттан қабылданатын тартпаның күш салуы:

(1.13)

мұнда

- көлденең бағыттан қабылданатын күш түсудің айырмашылығы;

п^р_п - бір уақытта көлденең бағыттан жүктемені қабылдайтын тартпалардың саны;

-платформаның өсінің көлденең бағытынан және платформа еденінің тартпа проекциясының арасындағы бұрыш .

Онда

а) I автомобиль көлігі үшін:

алдыңғы өстің тартпасы мына бұрышта бекітілген:

;

артқы өстің тартпасы мына бұрышта бекітілген:

;

б) II автомобиль көлігі үшін:

алдыңғы өстің тартпасы мына бұрышта бекітілген:

;

артқы өстің тартпасы мына бұрышта бекітілген:

;

Ал енді келесіні анықтаймыз:

1) Көлденең бағыттан қабылданатын I- автомобиль көлігіне түсетін тартпаның күш салуы:

- Сонымен, I автомобиль көлігінің алдыңғы өсі үшін:

Бірінші ТАРТПА

ЕКІНШІ ТАРТПА

2) Көлденең бағыттан қабылданатын I- автомобиль көлігінің артқы өсіне түсетін тартпаның күш салуы:

Бірінші ТАРТПА

ЕКІНШІ ТАРТПА

Екінші жүк орнын бекіту

Бойлық бағыттан қабылданатын II- автомобиль көлігінің алдыңғы өсіне түсетін тартпаның күш салуы:

Бірінші ТАРТПА

ЕКІНШІ ТАРТПА

II-ші автокөліктің артқы осі үшін бойлық бағытында алынатын тартпалардағы күштер:

Бірінші ТАРТПА

ЕКІНШІ ТАРТПА

Көлденең бағытында алынатын тартпалардағы күштер:

(1.14)

б) II-ші автокөлік үшін:

алдыңғы осьтің тартпалары мына бұрыштармен бекітілген:

;

артқы осьтің тартпалары мына бұрыштармен бекітілген:

;

АЛДЫҢҒЫ ОСЬТІҢ БІРІНШІ ТАРТПАСЫ

АЛДЫҢҒЫ ОСЬТІҢ ЕКІНШІ ТАРТПАСЫ

АРТҚЫ ОСЬТІ БЕКІТУ, БІРІНШІ ТАРТПА

АРТҚЫ ОСЬТІ БЕКІТУ, ЕКІНШІ ТАРТПА

Осылайша автокөлiктердi бекiту үшін арналған серпiмдi тартпалардың параметрлерін платформада жүк орындарының орналастыру сұлбаларына сәйкес көрсетемiз.

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

1. Размещение и крепление грузов в вагонах. Справочник под ред. Малова А. Д., М.: Транспорт, 1980 - 328с.

2. Технические условия погрузки и крепления грузов. Справочник Под ред. Калинникова В.С., М.: Транспорт, 1990 - 408с.

3. Дерибас А.Т., Повороженко В.В., Смехов А.А.Организация грузовой и коммерческой работы на железнодорожном транспорте. М.: Транспорт, 1980 - 328с.

4. Малахов К.Н., Сиваев И.П., Перепон В.П. Коммерческая эксплуатация железных дорог. М. : Транспорт, 1972 - 312с.

5. Куанышбаев Ж.М. Управление грузовой и коммерческой работой. Учебник для студентов технических Вузов РК, Караганда, 2001г., 226с.

6. Куанышбаев Ж.М. Жүк және коммерциялық жұмыстарының негізі, оқулық, ҚарМТУ баспасы, Қарағанды, 2012ж, 206б.