Современные информационные технологии/ 3.Программное обеспечение

Аға оқытушы Күзенбаева А.А

А. Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік университеті, Қазақстан

«МАТЕМАТИКАЛЫҚ БАҒДАРЛАМАЛАУ ЕСЕПТЕРІНІҢ АВТОМАТТАНДЫРЫЛҒАН ЖҮЙЕСІ» БАҒДАРЛАМАСЫН АВТОМАТИЗАЦИЯЛАУ

Біздің қазіргі уақытта компьютер өте жақсы дамып жатыр. Қайсыбір салаға тоқталсақ та ешқайсысы компьютерсіз жұмыс атқармайтын заманға келіп тұрмыз. Компьютерге қатысты адамдарды екі топқа бөлуге болады: бірі қарапайым қолданушы, екіншісі бағдарламашы. Адамдардың екінші тобы – бағдарламашылар компьютерде жұмыс жасау үшін арналған бағдарламаны ойлап тапса, жасаса. Бірінші топтағы адамдар осы жасалынған бағдарламаларды қолданады.

 Бүгінгі таңда математикалық әдістер бойынша есептеуіш жұмыстарды қарастыруды компьютерлік технологияларды қолдану арқылы жеңілдеттіруге болады. Компьютерлік технологияларды қолдану пәнді оқытудың мүмкіншілігін арттырады, егер де онда зерттеудің нәтижесін сандық және графикалық түрде салыстыруға келетін болса. 

Берілген мақаланың мақсаты: әртүрлі математикалық есептеулердің шешімдерін қарастыра алатын бағдарламаны жасау болып табылады. Бұл бағдарлама өте аз уақыт ішінде күрделі математикалық есептерді шешуге мүмкіндік туғызады.

Бағдарламаны орындау барысында келесі бөлімдер зерттеле отырып орындалады:

1. Математикалық бағдарламалау теориясы бойынша әдебиеттер қарастырылды

2. Математикалық бағдарламалаудың әртүрлі типтеріне байланысты алгоритмдер жасалынды.

3. Жасалынған алгоритмдер негізінде, Borland Delphi ортасында математикалық бағдарламалау түріндегі әртүрлі есептеулерді шеше алатын бағдарлама жасалынды.

Мысал ретінде қарастырылып отырған бағдарламамен жұмыс жасау үшін 10 терезе қолданылады. Олардың сегізі әртүрлі есептеулерді жасау үшін, біреуі – басты терезе және бағдарламаға арналған терезе. Төмендегі схемада бағдарлама терезесінің құрылымы көрсетілген.

Сурет 1 –Бағдарлама терезелерінің схемасы

Бағдарламаны іске қосқан уақытта, формалар арасындағы байланысты орнататын бас форма пайда болады. Бағдарламаның бас формасы қолданушының қызығын туғызатындай арнайы безендіріліп, ыңғайлы қылып жасалған. Бас форманың менюлері арқылы қолданушы есептеу формаларына енуге мүмкіндік алады. Сондай – ақ бас форма арқылы стандартты калькулятор мен жазба кітапшасын шақыруға болады.

Бағдарламалық өнімді орындау барысында келесі бөлімдер зерттеле отырып орындалды:

1. Математикалық бағдарламалау теориясы бойынша әдебиеттер қарастырылды

2. Математикалық бағдарламалаудың әртүрлі типтеріне байланысты алгоритмдер жасалынды.

3. Жасалынған алгоритмдер негізінде, Borland Delphi ортасында математикалық бағдарламалау түріндегі әртүрлі есептеулерді шеше алатын бағдарлама жасалынды.

Бағдарлама әртүрлі математикалық түрінде берілген есептерді шешу мақсатында жасалды.

Әдебиеттер:

1. А. Я. Архангельский Приемы программирования в Delphi.-М.:ЗАО «Издательство БИНОМ», 2003.

2. В. В. Фаронов. Система программирования Delphi. – СПб.: БХВ-Петербург, 2003.

3. Гаевский А. Разработка программных приложений на Delphi 6 - М.: Киев, 2000.

4. Немнюгин С. А. Программирование - М.: Питер, 2000.

5. Ремизов Н. Delphi - М.: Питер, 2000.